Địa phương tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Chọn phương án dễ nhất  Một nội dung được nhiều ĐB bàn luận là chương Chính quyền địa phương (CQĐP) trong Dự thảo sửa đổi HP

Ông Lịch cũng không nhất trí với khái niệm “quyền lực nhà nước địa phương” như quy định tại Điều 113 của dự thảo. Đại biểu Quốc hội TP. THÀNH VĂN. Ảnh: TTXVN  ĐB Trần Du Lịch cương trực chất vấn ban biên tập Dự thảo sửa đổi HP: “Tôi không hiểu vì sao các đồng chí lại bỏ đi (so với dự thảo lần trước - PV) một nguyên tắc cực kỳ quan trọng là tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của CQĐP?”.

Vì dù hoạt động chưa thật hiệu quả, còn có việc này việc khác nhưng các doanh nghiệp nhà nước đã và đang đảm nhiệm tốt vai trò chủ đạo trong nhiều lĩnh vực có can dự đến an sinh tầng lớp.

“Hội đồng HP vững chắc chẳng thể có vị thế cao hơn QH. Trong khi đó, ĐB Tô Văn Tám (Kon Tum) yêu cầu Hội đồng HP có quyền yêu cầu QH đình chỉ hoặc huỷ bỏ văn bản của Chính phủ, Thủ tướng, Chủ tịch nước, tòa án và các bộ, ngành. “Lẽ ra chúng ta phải tiến hành tổng kết xác thực để quyết định thật rõ mô hình và khẳng định ngay trong HP”. Nếu như vậy thì việc kiểm soát các luật, nghị quyết của QH cũng như các văn bản pháp luật của chủ toạ nước, của Thủ tướng có vướng gì không?” - ông Đương nêu vấn đề và gợi ý nên trao quyền “tiền kiểm”, tức thị kiểm soát từ trước khi duyệt y đối với các văn bản loại này cho Hội đồng HP.

Ý kiến này cũng được ĐB Lê Nam (Thanh Hóa) san sẻ. Đó là những vấn đề được các đại biểu (ĐB) đặt ra khi bàn bạc về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp (HP) 1992 tại Hội nghị ĐBQH chuyên trách ngày 25-9.

Theo ĐB Phạm Đức Châu (Quảng Trị), đây là nội dung khó nhất, nhiều quan điểm khác nhau nhưng dự thảo lần này lại chọn phương án dễ nhất, nghĩa là cứ quy định chung chung, còn để luật làm tiếp. Tăng quyền cho Hội đồng HP  Theo ĐB Đỗ Văn Đương (Ủy ban Tư pháp), việc quy định và thành lập Hội đồng HP là cấp thiết và việc quy định về thẩm quyền của Hội đồng HP đến đâu là điều quan trọng nhất.

“Nếu đấu duy trì thì nhiều HĐND vẫn cứ hoạt động một cách rất hình thức; xuân thu nhị kỳ họp để quyết định việc mà người khác đã quyết rồi. Ngay cả QH, đơn cử như trong việc quyết định ngân sách, cũng rơi vào tình trạng tương tự” - ông Lịch nói.

Đối với loại văn bản pháp luật do các bộ, ngành, địa phương ban hành mà theo ông Đương “có số lượng rất lớn và tình trạng vi phạm luật pháp cũng nhiều hơn cả” nên áp dụng cơ chế “hậu kiểm” và bạo dạn trao hẳn cho Hội đồng HP thẩm quyền tạm đình chỉ, sau ba tháng không sửa đổi thì văn bản tự động hết hiệu lực thi hành.

HCM Trần Du Lịch phát biểu quan điểm. ĐB Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) cũng góp ý: “Nên hiến định Hội đồng HP là cơ quan chuyên trách của QH và quy định về vai trò, chức năng và tổ chức bộ máy trong luật”.

Ngược lại, ĐB Trần Du Lịch khẳng định nếu còn đặt ra vấn đề thành phần kinh tế chủ đạo là còn sự phân biệt giữa các thành phần kinh tế, không đúng với tinh thần nghị quyết của Đảng. Vẫn chưa thông về “thành phần kinh tế chủ đạo”   Về quy định “kinh tế quốc gia là thành phần kinh tế chủ đạo” trong dự thảo, ĐB Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) cho rằng quy định như thế là hài hòa, đúng mức.